Gierek - materiały dla nauczycieli

Czarny Młyn - materiały edukacyjne

Etap kształcenia: Lekcje historii dla uczniów klas VIII oraz szkół ponadpodstawowych

Zachęcamy Państwa oraz uczniów klas VIII szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych do obejrzenia filmu „Gierek” w reżyserii Michała Węgrzyna, twórcy nominowanego do Złotych Lwów na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni za film „Proceder”. Film po raz pierwszy ukazuje historię jednego z najbardziej kontrowersyjnych I sekretarzy KC PZPR – dla jednych kluczowej postaci, która rozpoczęła proces przemian w socjalistycznej Polsce, i dobrego gospodarza, dla drugich – osoby odpowiedzialnej za zagraniczne długi, które doprowadziły do kryzysu gospodarczego w Polsce. Wyprawa Edwarda Gierka do Szczecina i Gdańska zbudowała jego legendę, której elementem jest słynne zawołanie „Pomożecie?”. Gierek rozmawiał bezpośrednio z robotnikami, czego nie zrobił żaden z jego poprzedników.

Gdy na początku lat 70. ubiegłego wieku Gierek przejął władzę po Władysławie Gomułce, postanowiono otworzyć komunistyczną Polskę na świat – zaczęto modernizować fabryki i wypełniać sklepy zachodnimi towarami. To wtedy zakupiono m.in. licencje na Fiata 126p, autobusy Berliet, unowocześniano przemysł ciężki, ściągnięto amerykańskie maszyny do budowy naftowego rurociągu z Rosji, a Polacy mogli spróbować coca-coli.

Z dzisiejszej perspektywy niektórzy wspominają te czasy z nostalgią. Jednak podjęte działania do dziś budzą kontrowersje, bo rozpoczęły okres zadłużania się Polski. W filmie temat zadłużenia pokazany jest zupełnie z nowej perspektywy, której dotąd nie opisywano w podręcznikach historii. Film „Gierek” ukazuje okres działalności I sekretarza KC PZPR od 1970 roku do końca jego internowania w 1982 roku. Twórcy skupili się głównie na przedstawieniu charakteru i postaci Gierka oraz na dylematach, jakie przeżywał przy podejmowaniu kluczowych decyzji dla Polski. W roli głównej wystąpił Michał Koterski, którego kreacja pozytywnie zaskakuje podobieństwem do znanej wszystkim postaci Gierka. Towarzyszy mu Małgorzata Kożuchowska w roli żony Stanisławy i Rafał Zawierucha w roli zainspirowanej postacią premiera Piotra Jaroszewicza. Na szczególną uwagę zasługuje także znakomity Cezary Żak jako Leonid Breżniew. Zdjęcia do filmu zrealizowano z rozmachem w Ustroniu, Dąbrowie Górniczej, Katowicach, Zawierciu, Gdańsku i Warszawie. Polecamy Państwu obejrzenie filmu „Gierek” w kinach wraz z uczniami klas VIII szkół podstawowych i uczniami szkół ponadpodstawowych.

Dzieło niewątpliwie przybliża młodym ludziom czasy PRL i okres historii, który często kojarzą jedynie z filmami Stanisława Barei czy z opowieści rodziców i dziadków. Niniejsza broszura posłuży Państwu jako pomoc w omówieniu przedstawionych w filmie wydarzeń na lekcji historii czy godzinie wychowawczej. Zawarliśmy w niej komentarz dr hab. Dobrochny Kałwy z Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego dotyczący tego, jak czytać biograficzne dzieło filmowe.

Scenariusze lekcji Karoliny Sternik omawiają rządy Gierka i temat propagandy komunistycznej oraz zachęcają do skorzystania z archiwalnych nagrań i zdjęć. Mamy nadzieję, że film oraz niniejsza broszura pomogą Państwu omówić z uczniami historię socjalistycznej Polski lat 70. i ocenić postać I sekretarza, który chciał zmienić Polskę – czy to mu się udało? Zapraszamy do kin!